کتاب هشتم
عنوان اصلـــی: Le Sceptre d’Ottokar
عنوان انگلیسی: King Ottokar’s Sceptre
تنتن در داستان عصای شاه اتوکار برای كمک بهيک دانشمند همراه وی عازم سیلداوی، كشوری در منطقهی بالكان میشود. برادر آن دانشمند كه همدست گروهی از سارقان میباشد، بهجای او همسفر تنتن میشود. هدف اين سارقان دزديدن عصای سلطنتی و در نتيجه سلب حق سلطنت از پادشاه و یک کودتای فاشیستی در آن كشور میباشد. ولی تنتن…
آمادهسازی و انتشار عصای شاه اتوکار
تاریخ طراحی و آمادهسازی: 04/اوت/1938 – 10/اوت/1939 (13/مرداد/1317 – 18/مرداد/1318)
این کتاب در سال 1939 (1318 خورشیدی) همزمان با آغاز جنگ جهانی دوم بهصورت سیاهوسفید و در سال 1947 (1326 خورشیدی) بهصورت رنگی چاپ شد.
شاید بتوان تصویر روی جلد کتاب عصای شاه اتوکار را یکی از خاطرهانگیزترین و متفاوتترین تصویرهای روی جلد کتابهای تنتن برشمرد. با اینحال، تصویر روی جلد، چندبار بازطراحی شد تا بهشکلی که امروز میشناسیم، تبدیل شود. این طرح در نسخههای سیاهوسفید کتاب، تفاوتهای زیادی با طرح آشنای امروزی داشته است.
در نخستین طرح روی جلد کتاب، 1939 (1318 خورشیدی) تنتن و میلو را میبینیم. دومین نسخهی کتاب که در سال 1942 (1321 خورشیدی) منتشر شد، کل طرح بازطراحی شد و شبیه بهطرح کنونی شد. در نسخهی سال 1947 (1326 خورشیدی)، عنوان کتاب روی یک کاغذ پوستی موجب دیدهشدن و مورد توجه قرارگرفتن گردید، و تا آخرین نسخه ادامه داشت. سرانجام هرژه بهطرحی رسید که ما این کتاب را با آن میشناسیم.
سیلداوی و بوردوری
هرژه در این داستان نگاهی داشته به رویدادهای زمان خود و پیوستن اتریش به آلمان بهدست هیتلر که درست چندماه قبل از انتشار کتاب اتفاق افتاد. تنتن روی نیمکت پارک یک پرونده پیدا میکند و این مدارک او را به پراگ و سپس به سیلداوی میرساند. تنتن پادشاهی را از سرنگونی بهوسیلهی کودتای فاشیستی نجات خواهد داد.
تصویرگر، بوردوری (Borduria) را بهعنوان تصویری از آلمان نازی طراحی کرد و نام فرماندهی نظامی بوردوری را موستلر (Müsstler) گذاشت، که ترکیبی از هیتلر و موسولینی است. همچنین نام گروه موستلر یعنی گارد آهنین را ازیک گروه فاشیست رومانیایی که بهدنبال برکناری پادشاه کارول دوم و ایجاد اتحاد رومانیایی-آلمانی بود، انتخاب کرد. لباس افسران بوردوری از لباس متحدالشکل بر اساس لباس SS آلمان اقتباس شده است.
هرژه در تصویرسازی سیلداوی (Syldavia) تحت تاثیر لباس و فرهنگ رومانی و منطقهی بالکان قرار گرفت. برای ظاهر روستاهای سیلداوی، با سقفها و منارههایی با کاشی قرمز، ممکن است بهطور ویژه از شهر موستار (Mostar) در بوسنی و هرزگوین الهام گرفته باشد. خاک غنی سیلداوی که ذخایر اورانیوم در آن وجود دارد، (در کتاب هدف کره ماه به آن اشاره شده) در واقعیت زیر کوههای کارپات (Carpathian) رومانی قرار دارد. همچنین نشان پلیکان سیاه که پرچم سیلداوی است، شبیه نشان عقاب سیاه پرچم آلبانیست.
نام سیلداوی ممکن است ترکیبی از ترانسیلوانیا و مولداوی باشد. دو منطقه با پیوندهای تاریخی با رومانی. قصر پادشاه سیلداوی براساس کاخ سلطنتی بروکسل طراحی شده است. کالسکهی پادشاه موسکار دوازدهم نیز براساس کالسکهی رویال خانوادهی سلطنتی بریتانیا است.
هرژه اوضاع سیاسی اروپا و جهان را در رقابت و جنگ بین دو کشور سیلداوی و بوردوری، بهتصویر کشیده است. خلاقیت او در این کتاب با ابداع زبان سیلداویایی و ساخت تاریخچه برای آن کشور به اوج خود میرسد.
بلبل میلان
در این داستان ما برای نخستینبار با مهمترین و برجستهترین بانوی ماجراهای تنتن، یعنی بیانکا کاستافیوره مشهور به بلبل میلان از لا اسکالای میلان آشنا میشویم. تنتن هرگز چنین صدایی نشنیده است. خوشبختانه شیشههای خودرو ضدضربه و مقاوم هستند!
سرهنگ بوریس یورگن
همچنین برای نخستینبار با سرهنگ بوریس یورگن، آجودان مخصوص پادشاه سیلداوی آشنا میشویم. او یکی از توطئهگران سیلداوی است که بهدنبال سرنگونی پادشاه با همکاری کشور همسایه بوردوری هستند. تنتن قبل از اجرای نقشهی آنها ضربهی تحقیرآمیزی به او وارد میکند. او در ماجرای هدف کره ماه و روی ماه قدم گذاشتیم هم حضور دارد.
هرژه همهجا هست، مثل هیچکاک
آلفرد هیچکاک (Alfred Hitchcock) همیشه عادت داشت بهگونهای در یک صحنهی گذرا در فیلمهای خود حضور داشته باشد. هرژه نیز در داستانهای خود همین کار را کرد. اما نه بهشکل منظم و همیشگی. در عصای شاه اتوکار، هرژه دو بار ظاهر میشود:
- یکبار هنگامیکه تنتن توسط گارد سلطنتی در کاخ بازداشت میشود.
- بار دیگر در هنگام ارائهی نشان پلیکان طلایی به تنتن توسط پادشاه موسکار دوازدهم. گفتنیست در این قاب همسر هرژه و برخی از دوستانش از جمله ژاکوبز و ملکبک هم بهتصویر کشیده شدهاند. آیا میتوانید آنها را در تصویر پیدا کنید؟
عصای شاه اتوکار
هرژه از وجود عصای اتوکار بیخبر بود! در سال 1976 (1355 خورشیدی)، هنگام بازسازی کلیسای سنت ویتوس (Saint Vitus)، در داخل قلعهی پراگ، برخی از املاک سلطنتی اتوکار دوم (Ottokar II)، پادشاه بوهمیا کشف شد. عصایی با قدمت پنج قرن نیز جزو گنجینهی آن بود.
شخصیتهای داستان
تنتن و میلو، دوپونت و دوپونط، پروفسور الامبیک، خاویاروویچ، ویزوفسکی و ترویک و سیروف و زلوپ و اسپروج (اعضای برانداز پادشاه)، بیانکا کاستافیوره، ایگور واگنر، بوریس یورگن، موسکار دوازدهم، سزارلیتز و…
گزیدهای از انیمیشن عصای شاه اتوکار بهزبان اصلی