کتاب ششم
عنوان اصلـــی: L’Oreille cassée
عنوان انگلیسی: The Broken Ear
مجسمهی گوش شکسته كه مربوط به قبیلهی آرومبايا در آمريكایجنوبی میباشد، از موزهی بروكسل بهسرقت میرود. ولی خيلی زود، سالم و بدون مشكل بههمان شكل مرموز بهموزه بازگردانده میشود. تنتن در بررسیهای خود متوجه شکستگی يكی از گوشهای مجسمهی اصلی میشود. اما گوش مجسمهی باز گرداندهشده سالم است. تنتن برای پاسخ این راز تا آمريكایجنوبی میرود. در این مسیر اتفاقات زیادی رخ میدهد…
آمادهسازی و انتشار گوش شکسته
تاریخ طراحی و آمادهسازی: 05/دسامبر/1935 – 25/فوریه/1937 (13/آذر/1314 – 06/اسفند/1315)
نسخهی سیاهوسفید این کتاب در سال 1937 (1315 خورشیدی) و نسخهی رنگی آن برای نخستینبار در سال 1943 (1322 خورشیدی) منتشر گردید.
هرژه برای ششمین ماجرای تنتن، اطلاعاتی از کتاب اِی.جِی. واکر (A.J. Walker) با نام سفر در قارهی آمریکا (Travels in the Americas) کسب کرده است.
صفحات آبی
بیگمان با صفحات آبی در آغاز و آخر مجموعه کتابهای تنتن که به آستر کتابهای تنتن شناختهشده است، آشنایی دارید. در نسخهی سال 1937 (1316 خورشیدی) کتاب گوش شکسته، آستر تعدادی از کتابها، بهرنگ خاکستری چاپ شدند. بههمین دلیل این کتابها، اکنون از ارزش زیادی برخوردار هستند. آنها جزو کمیابترین کتابهای تنتن بهشمار میآیند.
برخی ادعا کردهاند که نخستین نسخهی گوش شکسته دارای صفحاتی با پسزمینهی آبی بود. اما اینگونه نیست. آستر آبی در نسخهی دوم که در ابتدای سال 1938 (1317 خورشیدی) چاپ گردید، به ابتکار چارلز لزن (Charles Lesne) افزوده شد. البته بعدها شکل این آستر تغییر و تبدیل بهشمایلیشد که اکنون در چاپ کتابها میبینیم.
سنتئودوروس نمادی از سیاست آمریکای لاتین
هرژه یکبار دیگر با استفاده از رویدادهای واقعی، تنتن را با ماجراهای هیجانانگیزی درگیر میکند. جنگ بین دو کشور سنتئودوروس و نوو-ریکو نمادی از جنگ نفت بین بولیوی و پاراگوئه در دههی 1930 (1310 خورشیدی) میباشد. در روند داستان با بخشی از تمدن آمریکای لاتین و نقش شرکتهای نفتی آمریکایی و انگلیسی در جنگافروزی برای کسب منافع بیشتر در این منطقه آشنا میشویم.
سنتئودوروس که در گوش شکسته و تنتن و پیکاروها بهتصویر کشیدهشده، در درجهی اول نمادی از بیثباتی و خشونت است و مدت زیادیست سیاست آمریکایجنوبی را درگیر کرده. همچنین الگوییست از یک کشور فقیر در جهان سوم که ویران شده است. هرژه بهویژگیهای آمریکای لاتین در قرن بیستم میپردازد: انقلاب، کودتا، تجارت اسلحه، قاچاق و فساد در تجارت.
همچنین نخستین رویارویی تنتن با ژنرال آلکازار در این داستان رخ میدهد. پس از این ماجرا، آلکازار در سه کتاب دیگر حضور داشت.
پشتپردهی دیکتاتورها
هرژه اطلاعاتی را در مجلهی لو کراپویو (Le Crapouillot) کسب میکند. دیکتاتورها و دولتهای دستنشانده در جمهوریهای موزی* توسط تجارت بینالمللی و صنایع نظامی و صنعتی قدرتمندان بزرگ زمانه، یعنی ایالات متحده و بریتانیا، مورد استفاده قرار میگیرند. این بازیگران بزرگ پشت کودتاها، انقلابها و جنگها هستند.
بولیوار و الیوارو
رهبر آزادیبخش سنتئودوروس، ژنرال الیوارو، اشارهای مستقیم به ژنرال سیمون بولیوار (Simón Bolívar)، رهبر آزادیخواهان آمریکای لاتین از استعمار اسپانیا است.
بازاروف یا زاهاروف
هرژه کاراکتر بازاروف را از شخصیت واقعی باسیل زاهاروف (Basil Zaharoff) یونانیالاصل، تاجر بینالمللی اسلحه و از ثروتمندترین مردان زمان خود وام گرفت. زاهاروف با متقاعد ساختن مشتریان خود در معرض خطر دیگر مشتریانش، تنشها را افزایش میداد. و به اینترتیب قدرتمندترین فروشندهی اسلحه در جهان شد.
هواپیمای واقعی در گوش شکسته
هواپیمایی که آلونزو پرز و رامون بادا با آن به آمریکایجنوبی سفر میکنند، Breguet Wibault – Penhoet 283 یک هواپیمای سه موتورهی ایر فرانس است.
جادهی مرگ
جادهی پرپیچ و خم کوهستانی که تنتن پس از فرار از زندان آلکازار در آن حضور دارد، خطرناکترین جادهی دنیا با نام جادهی مرگ (Yungas Road) در کشور بولیوی است. این مسیر در دههی 1930 (1310 خورشیدی) بهدست اسرای جنگی پاراگوئه ساخته شد. خودروی تنتن نیز در یکی از پیچهای تند این جاده به دره پرت میشود و آتش میگیرد، ولی خوشبختانه قهرمان ما نجات پیدا میکند.
قبایل رقیب در آمازون
در قلب جنگل آمازون، تنتن با ریجول و اهالی آرومبایا در همان مکانی که پرسی فاوست (Percy Fawcett) کاشف بریتانیایی در سال 1925 (1304 خورشیدی) ناپدید شد، ملاقات میکند. آرومبایاها شبیه سرخپوستان جیوارو (Jivaroan) هستند. آنها، بیباروها (ماهر در کوچککردن سر) را دشمن خود میدانند. قبیلهی آرومبایا در کنار رودخانهی بادورایال در سنتئودوروس زندگی میکنند.
هرژه هنگام تهیهی گل آبی به گویندههای زبان چینی ماندارین دسترسی داشت. ولی در گوش شکسته بهگویندههای زبانهای بومی آمریندی دسترسی نداشت. بههمین دلیل زبان آرومبایایی که در داستان استفاده کرده ساختگی است.
شخصیتهای داستان
تنتن و میلو، دوپونت و دوپونط، ژول، آلونزو پرز و رامون بادا، سرهنگ عربدان، دکتر اوژن فیشاروک، رودریگو تورتیلیا، ناخدا لوگفیک، سرهنگ خیمنز، ژنرال آلکازار، سرجوخه دیاز، ر.و. کلکر، رودریگو، پابلو، باسیل بازاروف، سرهنگ خوانیتوس، ژنرال موگادور، دون خوزه تروهیو، بیکولو، کاراکو، ریجول، کلماما، آقای بالتازار، ساموئل گولدوود و…
گزیدهای از انیمیشن گوش شکسته بهزبان اصلی
* جمهوری موز به کشوری کوچک، فقیر و از نظر سیاسی بیثبات بهدلیل اتکای بیش از حد به بودجهی خارجی و تکمحصول منتسب میشود. این اصطلاح توسط نویسندهی آمریکایی، اُ. هنری (O. Henry) در کتاب دزدان و پادشاهان (Cabbages and Kings) بهعنوان راهی برای توصیف تجربیات بسیاری از کشورهای آمریکای مرکزی بهوجود آمد.